Miejscem ślubu zwykle bywa parafia panny młodej. Jest to jednak tylko tradycja. Prawo kościelne wskazuje, jako równoważne, parafie panny młodej i pana młodego. Istnieje jednak możliwość wybrania innego kościoła (katedra, Jasna Góra, kościół na trasie pieszej pielgrzymki itd.), gdzie można zawrzeć sakrament małżeństwa. Jednak i tak wszystkie formalności załatwia się w swojej własnej parafii, która na koniec wystawia tzw. „licencję”.
Sam ślub kościelny nie jest uznawany przez polskie prawo, dlatego też oprócz niego należy wziąć ślub cywilny, lub też spełnić odpowiednie wymagania prawne, aby małżeństwo kanoniczne spełniło warunki ślubu konkordatowego.
Zawierających sakrament małżeństwa obowiązuje dalsze i bliższe przygotowanie. Przygotowanie dalsze to katechizacja przedmałżeńska. Zwykle odbywa się ona w ostatniej klasie szkoły średniej i kończy się wydaniem kościelnego dokumentu (dyplomu, zaświadczenia o ukończeniu katechizacji). Świadectwo szkolne NIE JEST właściwym dokumentem (z braku skreśleń religia/etyka). W razie zgubienia należy zgłosić się do kancelarii parafii, która w danej szkole prowadziła katechizację – z nadzieją, że zachowały się rejestry wydanych zaświadczeń.
W przypadku nie chodzenia na katechezę w szkole lub nie zaliczenia katechizacji, lub braku możliwości udokumentowania swej katechizacji należy swoje przygotowanie dalsze uzupełnić na kursach prowadzonych przez parafie. Do wzięcia w nich udziału nie jest potrzebna perspektywa bliskiego ślubu i posiadania narzeczonego / narzeczonej. Jest to przygotowanie dalsze, które każdy zawierający małżeństwo musi ukończyć.
Należy pamiętać, że kurs przedmałżeński (minimum jest to 10 spotkań) nie jest organizowany w każdej parafii, i w każdym roku. Należy go szukać w większych parafiach, zwykle rozpoczyna się po zakończonej kolędzie lub po rozpoczęciu roku szkolnego.
Przygotowanie bliższe to trzy spotkania z instruktorem życia rodzinnego. Na spotkanie przychodzi już para i rzecz dokonuje się w trakcie przygotowań do ślubu.
Gdy zapada decyzja o małżeństwie należy udać się do właściwej parafii, by zarezerwować dzień i godzinę. Jest to też dobra okazja do porozmawiania i upewnienia się jak należy załatwiać poszczególne sprawy. Należy pamiętać, że najwięcej małżeństw zawieranych jest w okresie letnim, dlatego też planując ślub latem należy odpowiednio wcześnie zarezerwować datę i godzinę.
Na 3 miesiące przed planowanym terminem, narzeczeni zgłaszają się do kancelarii parafialnej z następującymi dokumentami:
– metryką chrztu (nie starszą niż 3 miesiące – zaświadcza ona nie tylko o chrzcie ale także o stanie wolnym) z parafii chrztu wraz z adnotacją o stanie wolnym oraz (ewentualnie) o przyjęciu sakramentu bierzmowania;
– świadectwo bierzmowania (jeśli na metryce chrztu nie ma adnotacji) z parafii w której odbyło się bierzmowanie;
– dokumenty poświadczające ukończenie kursu przed małżeńskiego lub też zaświadczenie o bieżącym uczestnictwie w takim kursie;
– dowody osobiste do wglądu.
Na podstawie tych dokumentów spisuje się protokół przedślubny. Jest to zestaw wielu pytań zadawanych osobno narzeczonej i narzeczonemu. Po spisaniu protokołu wygłaszane są zapowiedzi. Jeśli jedno z narzeczonych jest z innej parafii, w niej również wygłaszane są zapowiedzi. Wygłoszenie zapowiedzi w innych parafiach musi być potwierdzone specjalnym formularzem dostarczonym do kancelarii parafialnej w której planowany jest ślub.
Po spisaniu protokółu przedślubnego, narzeczeni powinni przystąpić do pierwszej spowiedzi przedślubnej – otrzymują stosowne karteczki, które podpisuje ksiądz w konfesjonale.
Kilka dni przed ślubem (termin ustalony z parafią) narzeczeni wraz ze świadkami zgłaszają się do kancelarii w celu spisania aktu ślubu. W przypadku gdyby świadkowie nie mieli możliwości stawić się osobiście, narzeczeni muszą znać ich imiona, nazwiska, wiek, adres zamieszkania. Należy też ustalić czas, kiedy świadkowie osobiście złożą swoje podpisy. Świadkowie nie muszą przynosić żadnego zaświadczenia. Formalnie mogą to być nawet osoby niewierzące, choć oczywiście wypada, by były katolikami i w czasie uroczystości mogły przyjąć Komunię Świętą.
W czasie tego spotkania omawia się również przebieg uroczystości. Z organistą omawia się oprawę muzyczną, z kościelnym wystrój kościoła. Również wykonywanie zdjęć i filmowanie powinno być wcześniej ustalone z księdzem udzielającym sakramentu.
Dzień przed ślubem narzeczeni powinni przystąpić do sakramentu pokuty – z potwierdzeniem na karteczce.
W dniu ślubu należy do kościoła przyjechać około 15 minut przed rozpoczęciem uroczystości. W zakrystii kościoła należy złożyć obrączki, akt ślubu sporządzony po ślubie cywilnym oraz (jeśli nie zrobiono tego wcześniej) kartki potwierdzające odbycie spowiedzi.
Należy liczyć się z opłatami, co łaska lub wg cennika w zależności od kościoła. Zasadą jest jednak to, że nie uzależnia się udzielania sakramentu od złożenia ofiary.
– z okazji odpisu aktów chrztu i bierzmowania;
– z okazji zapowiedzi;
– z okazji samego ślubu;
– za przygotowanie kościoła (kościelnemu);
– za oprawę muzyczną (organiście).
Należy też pamiętać (choć Kościół do tego nie zachęca), o możliwości zawarcia małżeństwa sakramentalnego z osobą innego wyznania, innej religii, bądź osobą niewierzącą. Czasem też konieczna jest dyspensa (zwolnienie z pewnych przepisów prawa w poszczególnych przypadkach) od formy kanonicznej (ślub w szpitalu, więzieniu, sakramentalne skutki zgody małżeńskiej wyrażone tylko w Urzędzie Stanu Cywilnego.
Za pomoc w przygotowaniu powyższego tekstu serdecznie dziękujemy
ks. Zbigniewowi Pawłowi Maciejewskiemu
